Nowa książka norweskiego pisarza, któremu sławę przyniósł głośny autobiograficzny cykl „Moja walka” (u nas poprzednio tom. 4 na P 13/16). „Jesień” to początek nowej, eseistycznej serii Knausgårda, która nosi tytuł „Cztery pory roku”. Inspiracją było tu oczekiwanie na czwarte dziecko, córkę Annę. „Chcę pokazać Ci nasz świat takim, jaki jest”, ale zaraz dodaje, że jest świadomy, iż córka będzie doświadczać go „po swojemu” i ujawnia, że jego ukryta motywacja jest inna: „pokazując Ci świat, moja maleńka, przekonuje się, że warto żyć.” – dodaje zaraz. Krótkie eseje, pogrupowane w bloki zgodnie z porządkiem miesięcy, układają się w coś na kształt prywatnego leksykonu codzienności, a metoda tu wykorzystana i nastrój jaki udało się uzyskać przywodzą na myśl „Walden” Henry`ego Davida Thoreau, bo sprawy i przedmioty powszednie – obserwacja przyrody, rodzinnego życia, własnego ciała i jego potrzeb są zawsze impulsem do pogłębionej refleksji z pogranicza filozofii i metafizyki – kształt i funkcjonalność butelki daje asumpt do refleksji na temat literackiej formy, sposób jedzenia jabłka przywołuje myśl o wdrukowanej w podświadomość protestanckiej etyce, a życie muchy jest okazją do rozważań eschatologicznych; jednocześnie autor ma umiejętność wciągającego opisywania najbłahszych pozornie rzeczy (np. tekst o gumie do żucia). Mimo że trochę tu charakterystycznej dla twórczości Norwega literackiej prowokacji (obecnej np. w opisach fizjologii) to Knausgård rezygnuje częściowo ze znanej z poprzednich jego książek, drapieżności – więcej tu czułości, wyrozumiałości i zachwytu nad światem… Z refleksyjnym klimatem tomu idealnie współgrają inspirowane stylem Van Gogha obrazy Vanessy Baird. Polecam.